Thực đơn
Chiến_dịch_Vilnius
Phương diện quân Byelorussia 3 do đại tướng Ivan Danilovich Chernyakhovsky làm tư lệnh, trung tướng A. P. Pokrovsky làm tham mưu trưởng. Thành phần tham gia chién dịch gồm có:
Đại bản doanh Bộ Tổng tư lệnh quân đội Liên Xô có ý đồ phát huy chiến quả trong giai đoạn 3 của Chiến dịch Bagration bằng đòn đánh chia cắt Cụm tập đoàn quân Bắc gồm các Tập đoàn quân 16, 18 (Đức) khỏi cụm quân Đức tại mặt trận Tây Byelorussia khi quân Đức chưa ổn định tuyến phòng thủ liên tục. Vì vậy, trên hướng Baltic, dải tiến công từ Lida đến Vilnius và Šiauliai được coi là dải tiến công có tính chiến lược. Chiếm được tuyến này, quân đội Liên Xô sẽ có được những bàn đạp thuận lợi để tiến ra bờ biển Baltic và thực hiện mục tiêu đó. Chiến dịch Vilnius - Lida của Phương diện quân Byelorussia 3 cũng như Chiến dịch Šiauliai của Phương diện quân Pribaltic 1 nhằm bước đầu cụ thể hóa ý đồ đó trên chiến trường.[10]
Tuy nhiên, nếu thực hiện ngay một chiến dịch đột kích từ phía Tây Minsk ra vùng ven biển Baltic ở Memen (Klaipeda) và Liyepaya dài trên 500 km là điều không thể. Qua hai giai đoạn tác chiến của Chiến dịch Bagration, quân số và phương tiện của các Tập đoàn quân đều có những hao hụt, chưa bổ sung kịp. Lực lượng dự bị cũng mỏng dần. Đại bản doanh chỉ còn trong tay Tập đoàn quân cận vệ 2, Tập đoàn 51 và Tập đoàn quân không quân 8 vừa hoàn thành nhiệm vụ ở mặt trận Krym làm lực lượng dự bị. Trong khi đó, quân Đức đã nhanh chóng điều từ hậu phương nước Đức và các cụm tập đoàn quân Bắc Ukraina, Nam Ukraina, Nam Âu và Trung Âu những đơn vị mới để khẩn trương tái lập Cụm tập đoàn quân Trung tâm nhằm vá lỗ thủng lớn trên mặt trận phía Đông do hậu quả của Chiến dịch Bagration để lại.[11]
Từ những kết quả phân tích đó, STAVKA quyết định, trước mắt cần đưa quân đội tiến ra tuyến sông Niemen, đánh chiếm các đầu cầu rồi sau đó mới co thể tính đến chuyện cô lập Cụm tập đoàn quân Bắc (Đức) ở vùng ven biển Baltic. Để thực hiện ý đồ này, STAVKA điều chỉnh lại hướng tấn công của các phương diện quân Liên Xô trên hướng Tây, trong đó:[12]
Ngoài ra, trong tiến trình đánh chiếm Vilnius, quân đội Liên Xô cũng nhận được sự hỗ trợ của 5.500 quân Ba Lan do Aleksander Krzyżanowski chỉ huy, thuộc lực lượng kháng chiến Armia Krajowa.[14]
Ý đồ của Tổng hành dinh Bộ tư lệnh tối cao quân đội Đức Quốc xã là tổ chức nhiều trận đánh chặn kích nhỏ để kìm hãm tốc đọ tấn công của quân đội Liên Xô nhằm có thêm thời gian điều động các lực lượng dự bị và kéo các binh đoàn ở các hướng có chiến sự bớt sôi động hơn ra vùng sông Vistula, sông Narev và sông Niemen, dựa vào các chướng ngại tự nhiên này để lập một tuyến phòng thủ mới, che chắn cho Đông Phổ và Ba Lan. Trước nguy cơ đe dọa bị đột kích vào biên giới nước Đức từ phía Đông, Tổng hành dinh quân đội Đức Quốc xã đã phải rút quân từ nhiều hướng quan trọng khác như Nam Tư, Hy Lạp, Hungary, Đan Mạch, Nauy là những hướng chưa bị uy hiếp và cả một số sư đoàn ở Áo và Tiệp Khắc để ném vào mặt trận phía Tây Byelorussia. Tuy nhiên, do Cụm tập đoàn quân Trung tâm bị tan rã quá nhanh trong khi các lực lượng tăng viện chưa đến kịp, quân Đức dự tính rằng trong nửa đầu tháng 7 năm 1944, 16 sư đoàn còn lại của họ trên hướng Byelorussia sẽ phải chống lại 160 sư đoàn của quân đội Liên Xô.[15]
Để điều động một khối lượng binh lực khổng lồ đó, cần có thời gian. Vì vậy, trong giai đoạn cuối của Chiến dịch Bagration, cả hai bên đều rất khẩn trương. Nếu như quân đội Liên Xô tìm mọi cách để duy trì tốc độ tấn công thì quân đội Đức Quốc xã cũng tìm mọi cách để chặn họ lại. Để thực hiện ý đồ điều động binh lực, các trung tâm phòng ngự lâm thời trên các tuyến trì hoãn chiến được thiết lập. Tuyến đầu từ Daugapinsk qua Shvencheniskai (Svencionneliai), Molodechno, Baranovichi đến Pinsk và kéo sang Koven. Tuyến thứ hai từ Utena qua Vilnius, Lida, Vonkovysk (Vawkavysk) đến Kobrin-Brest. Tuyến thứ ba chính là tuyến sông Vistula - Narev - Niemen. Tổ chức phòng ngự cứng rắn trên tuyến sông Vistula - Narev - Niemen, quân đội Đức Quốc xã hi vọng với cự li gần hơn của tuyến mặt trận với các căn cứ không quân và hậu cần kỹ thuật ở Ba Lan, nước Đức, Đông Phổ, không quân Đức sẽ phát huy tác dụng mạnh hơn; các xe tăng và pháo bị bắn hỏng nhưng nếu còn dùng được sẽ được sửa chữa nhiều hơn; việc điều động binh lực dựa vào mạng lưới đường sắt, đường bộ rất phát triển ở Đức và Ba Lan sẽ giúp cơ động lực lượng nhanh hơn.[16]
Trên hướng Byelorussia - Litva - Latvya, Tập đoàn quân xe tăng 3 và Tập đoàn quân 4 (Đức) đang được khẩn trương tái lập. Tuy nhiên, 7 trong số 11 sư đoàn xe tăng, cơ giới và 10 trong số 16 Sư đoàn bộ binh được điều động từ các hướng khác đến vẫn còn đang trên đường hành quân. Các tướng Kurt von Tippelskirch và Georg-Hans Reinhardt hi vọng vào việc củng cố các tuyến trì hoãn chiến, trong đó có Lida, Vilnius và Utena sẽ chặn được đà tấn công của quân đội Liên Xô trước khi các lực lượng mới kịp đến mặt trận.[15]
Thực đơn
Chiến_dịch_VilniusLiên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Chiến_dịch_Vilnius